Đến Lạng Sơn không thể không đến quần thể danh thắng động Nhất Nhị Tam Thanh, nơi được gắn liền với tên tuổi của danh nhân Ngô Thì Sỹ, là một trong những di tích lịch sử sớm nhất được công nhận của Việt Nam.
Trong đó Nhất Nhị Thanh là 2 động ngay cạnh nhau. Động Nhất Thanh là một hang động tự nhiên dài hàng trăm mét, có dòng suối nhỏ chảy xuyên suốt cho đến hết động.
Ngay bên ngoài động trước cổng vòm đá rộng, dưới tán của bóng cây cổ thụ là một hồ nước nhỏ đã cạn thông với con suối của động. Bước vào bên trong là không gian yên bình và huyền ảo của thiên nhiên, những nhũ đá, măng đá tuyệt đẹp, muôn hình muôn vẻ.
Một bức tượng bán thân hình ảnh ông Ngô Thì Sỹ, được tạc vào phía trên vách đá. Bức tượng mặc khăn áo đạo sĩ, nét mặt nhà nho, thân cao, lưng nhỏ, râu thưa, tóc mai trĩu, má hóp, lưỡng quyền gầy. Bức tượng toát lên vẻ uy nghi, sâu sắc và trầm tư.
Đi sâu vào đến giữa hang, có một khoảng đất rộng gọi là sân khấu thiên tạo, rất giống không gian của một nhà thờ cổ kính.
Cuối động, là cửa Thông Thiên, nơi có ánh sáng mặt trời rọi qua, nó cũng lý giải cho việc đi hàng trăm mét trong động nhưng không khí vẫn rất thoáng và gió lồng lộng.
