Đang đạp xe thơ thẩn ngắm cảnh đẹp thiên nhiên và tận hưởng bầu không khí trong lành của khu vực vùng lõi quần thể danh thắng Tràng An, di sản văn hóa - thiên nhiên thế giới, chúng tôi ngẫu nhiên gặp Bàn Long Tự, ngôi chùa cổ nằm trong động đá nhũ của dãy núi Đại Tượng - núi mang dáng hình một con voi khổng lồ chầu về kinh đô Hoa Lư xưa.
Chùa có tên Bàn Long vì trong động có nhũ đá dáng hình như rồng đang ngồi, hình rồng nổi rõ cả vảy, được nhân dân phát hiện và lập chùa từ thời nhà Đinh. Sau này chúa Trịnh Sâm đến viếng thăm và đặt tên là Bàn Long Tự.
Tương truyền khi trời đang hạn hán, nếu vảy rồng trong động phát sáng lấp lánh thì vài hôm sau sẽ có mưa, do vậy nhân dân vẫn thường đến để cầu xin mưa thuận gió hòa.
Vào các thời kỳ kháng chiến, động Bàn Long được làm công binh xưởng và trạm xá y tế để phục vụ quân dân ta chiến đấu chống giặc ngoại xâm.
